Gebelik Takibi Nedir?

Anne ve bebeğin gebelik sürecindeki sağlığının değerlendirilerek bebeğin tam ve sağlıklı olarak dünyaya getirilmesine kadarki sürede gerçekleştirilen takibe gebelik takibi denir. Bu süreçte hekim tarafından uygun görülen sıklıkta gebe ve bebek izlenerek gebeliğin sağlıklı şekilde doğumla sonuçlandırılması amaçlanır.

Kliniğimizde çiftlerin gebeliğinin planlanmasından oluşumuna kadarki süreçten başlayarak üzere gebelik takibi yapılmaktadır. Öncelikle yaş, daha önce gebelik varsa gebelik öyküsü, laboratuvar tetkikleri, kadın ve doğum hastalıklarına ilişkin bir rahatsızlığın olup olmadığı, çiftlerdeki gebeliğe engel olabilecek nedenler ve genetik hastalıklar araştırılarak toplanan veriler eşliğinde gebelik planlanmaktadır.

Doğal siklusta (adet döngüsünde) hamile kalınması için yumurtalık oluşum ve çatlamasının takibi ile başlamak üzere çiftlerde gebelik planlaması yapılmaktadır. Akabinde aşılama ve tüp bebek de olmak üzere birçok yöntem ile sağlıklı bir gebelik elde edilmesi amaçlanmaktadır.

Gebelik takibinde; gebelik oluştuktan sonraki süreçte gebeliğin sağlıklı olarak sürdürülmesi için rutin muayeneler yapılmakta, gebelikteki riskler ve ortaya çıkabilecek sağlık sorunları ile bebek ve anne sağlığına ilişkin gebelik sürecinde anne ve baba bilgilendirilmekte, tedaviler düzenlenmektedir.

Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi uyarınca ilk 14 hafta içerisinde yapılacak ilk izlemde inceleme için 30 dakika zaman ayrılmalı ve ayrıntılı olarak muayene yapılmalıdır.

İlk 14 hafta içerisinde yapılan ilk incelemede gebenin ayrıntılı olarak tıbbi öyküsü alınır, fiziki muayenede gebenin vücut kitle endeksi değerlendirilerek gebelik sürecinde alınabilecek maksimum kilo hakkında gebe bilgilendirilir ya da diyetisyene yönlendirilir, preeklampsi ve VTE (Venöz Tromboembolizm) için risk faktörleri değerlendirilir, tam idrar tahlili ve idrar kültürü alınarak değerlendirilir, diyabet değerlendirmesi yapılır, gebeye verilecek ilaç desteği ve tedaviler düzenlenir. Anne ile baba arasında RH uyumsuzluğu var ise yani anne RH- baba RH+ ise; indirek coombs testi yapılarak RH uygunsuzluğu test edilir. Kanama varsa RH uygunsuzluğuna karşın anti-D immunglobulin yaptırılır. Gebelikteki anomalilerin ve kromozal anomalilerin tespiti için ikili test ve gelişmiş NIPT testleri hakkında gebe bilgilendirilerek yönlendirilir. Ultrason ile ense saydamlığı incelemesi yapılır Perinatoloji uzmanı tarafından yapılacak ayrıntılı ultrasonda bebek ayrıntılı olarak incelenir. Anne; varsa sigara, alkol ve madde bağımlılığı alışkanlıkları hakkında bilgilendirilir ve yönlendirilir.

18. – 24. hafta aralığında yapılan muayenede uterusun büyüklüğünün gebelik haftası ile uyumlu olup olmadığı incelenir. Daha önce muayeneler ve tetkikler tekrarlanır ve gözden geçirilir. Servikal uzunluk ölçülür, karın bölgesinde daha önceden geçirilmiş bir ameliyat varsa yapışma anomalileri açısından değerlendirme yapılır, bebeğin kalp atımları, rahimdeki bebek sayısı, amniyotik sıvı miktarı, plasentanın yeri hakkında ayrıntılı ultrason yapılır. Gebelikteki anomalilerin ve kromozal anomalilerin tespiti için daha önce ikili test ya da NIPT testi yaptırılmamışsa gebe 16. – 20. haftalar arasında üçlü/dörtlü testler veya NIPT testi yaptırmaya yönlendirilir. Perinatoloji uzmanı tarafından yapılacak ayrıntılı incelemede fetal anatomi taraması yapılır.

28. – 32. hafta aralığında yapılan muayenede gebenin yakınmaları ve tehlike işaretlerinin varlığı sorgulanır, kilo alımı ve VTE riski değerlendirilir.  kan ve idrar tahlilleri tekrarlanır, bebeğin gebelik haftası ile uyumlu olarak gelişip gelişmediği incelenir, indirek coombs testi sonucu negatif ise 28. Haftada anti-D immunglobulin yapılır. Erken doğum riskleri varsa  buriske karşı bilgilendirme yapılır. Doğuma yakın olunduğu için bebek hareketlerinin hissedilmesi hakkında bilgilendirme yapılır, doğumun nasıl olacağı nerede ve kim tarafından yapılacağı planlanır, doğum sonrasında anne sütünün önemi ve emzirme hakkında anne bilgilendirilir ve doğum sonrasında cinsel yaşam ve korunma yöntemleri hakkında çiftler bilgilendirilir.

36. – 38. hafta aralığında yapılan muayenede uterus büyüklüğü ile gebelik haftası arasındaki uyum değerlendirilir, vücutta hidrostatik basınca bağlı olarak oluşabilen ödem değerlendirilir, preeklampsi belirtilerinin varlığı sorgulanır, emzirme için meme muayenesi yapılır, kan ve idrar tetkikleri tekrarlanır, doğumun nasıl olacağı nerede ve kim tarafından yapılacağı planlanır, doğum sonrasında anne sütünün önemi ve emzirme hakkında anne bilgilendirilir ve doğum sonrasında cinsel yaşam ve korunma yöntemleri hakkında çiftler bilgilendirilir.